سوختگی چیست؟
سوختگی نوعی آسیب به پوست یا سایر بافت ها است که در اثر گرما، سرما، الکتریسیته، مواد شیمیایی، اصطکاک یا اشعه ماوراء بنفش (مانند آفتاب سوختگی) ایجاد می شود. بیشتر سوختگی ها به دلیل حرارت ناشی از مایعات داغ جامدات یا آتش است.
علائم و نشانه های سوختگی
علائم و نشانه های سوختگی به شدت سوختگی بستگی دارد، اما شایع ترین علائم عبارتند از:
- تغییر رنگ پوست به رنگ قرمز یا صورتی و در موارد شدید سیاه یا زرد
- سوزش و درد
- پوست اندازی
- خارش
- و…
انواع سوختگی
سوختگی ها بر اساس شدت، وسعت و عمق درگیری به ۴ درجه طبقه بندی می شوند:
درجه ۱: سوختگی های درجه ۱ صدمات سطحی هستند که فقط خارجی ترین لایه پوست را درگیر میکنند. در این سوختگی ها اپیدرم سالم است و در صورت مالش بافت سوخته از درم زیرین خود جدا نمیشود. در این مرحله علائمی مانند سوزش، حساس شدن شدید، خارش و پوست اندازی مشاهده می شود. مانند: آفتاب سوختگی، سوختگی با شعله ی کوچک یا سوختگی سطحی با آب جوش.
درجه ۲: سوختگی های درجه ۲ (ضخامت نسبی) شامل کل اپیدرم و قسمت های مختلفی از درم می باشد. این نوع صدمات دردناک بوده و همراه با تشکیل تاول هستند. زمان ترمیم بسته به عمق صدمه درم دو تا سه هفته می باشد. در این حالت فولیکول های مو و ضمائم پوست سالم میمانند. مانند: تماس با شعله آتش و یا سوختگی با آب جوش.
درجه ۳: در سوختگی درجه ۳ (ضخامت کامل)، تمامی اپیدرم و درم از بین می رود و در بعضی مواردبافت های زیرین نیز از بین می روند. رنگ زخم محدوده ی وسیعی از سفید تا قرمز، قهوه ای و سیاه دارد. ظاهر زخم چرم مانند و خشک بوده و فولیکول های مو و غدد عرقی نیز از بین می روند. ناحیه ی سوخته فاقد حس میباشد و درد ندارد، زیرا رشته های عصبی آن تخریب شده اند. مانند: تماس طولانی با مایعات داغ و شعله آتش، جریان برق و تماس با مواد شیمیایی.
درجه ۴: این نوع سوختگی ها (نکروز عمیق) صدماتی هستند که به بافت های عمقی، عضله یا استخوان گسترش میابند. در این نوع سوختگی ظاهر بافت سیاه زنگ است و احتمال شوک وجود دارد. مانند: مواجهه طولانی با منبع سوختگی یا صدمات الکتریکی با ولتاژ بالا.
محاسبه ی درصد سوختگی
رایج ترین روش مورد استفاده برای تخمین مقدار سطح سوخته ی بدن در بزرگسالان قانون ۹ است. این قانون راه سریعی برای محاسبه ی وسعت سوختگی است.در این قانون سر ۹%، قسمت قدامی و خلفی تنه هر کدام ۱۸%، هر دست ۹%، قسمت تناسلی ۱% و هر پا ۱۸% محاسبه می شود.
پیشگیری از سوختگی
بروز سوختگی در بعضی موارد با انجام اقدامات ساده ای قابل پیشگیری است از جمله:
- همه ی کبریت ها و فندک ها دور از دسترس کودکان نگهداری شوند.
- نصب دستگاه های اعلام حریق
- حرارت آبگرمکن را بیش از ۴۹ درجه سانتی گراد تنظیم نکنید.
- در رختخواب یا هنکام استفاده از اکسیژن سیگار نکشید.
- درپوش رادیاتور ماشین را هنگامی که موتور داغ است برندارید.
- از قرار دادن سیم های برق زیر فرش یا قالیچه خودداری کنید.
- یک کپسول آتشنشانی در منزل یا محل کار داشته باشید.
درمان سوختگی
در زمان سوختگی اولین اولویت دور کردن بیمار از منبع سوختگی و متوقف کردن فرایند سوختگی است و محل را با آب سرد بشویید. در سوختگی با مواد شیمیایی، شستشوی محل سوختگی باید فورا آغاز شود.
هرگز از یخ برای خنک کردن محل سوختگی استفاده نکنید و در صورت بروز تاول به هیچ وجه تاول ها را نترکانید.
پس از کنترل سوختگی و خنک کردن محل سوختگی در اولین فرصت به یک مرکز درمانی مانند بیمارستان و یا مرکز مراقبت و درمان زخم مراجعه کنید. امروزه روش های مختلفی برای تسریع روند بهبود زخم های سوختگی و از بین بردن جای زخم ها وجود دارد که مرکز مراقبت از زخم طبِ زخم نیز از آنها استفاده میکند.
در صورتی که هرگونه زخم، پینه، تاول و هرگونه آسیب دیگری در اندام های خود مشاهده کردید در اسرع وقت به یک درمانگر زخم مراجعه کنید تا از آسیب بیشتر و صرف وقت و هزینه ی اضافی جلوگیری کنید. زخم هایی که به آنها توجه نشود میتوانند پیشرفت کنند، عمیق تر و عفونی شوند و حتی باعث مرگ بافت و در نهایت قطع عضو شوند.
مرکز مراقبت از زخم طبِ زخم آماده ی خدمت رسانی به شما عزیزان و درمان انواع زخم های مزمن و حاد در منزل شما است جهت دریافت مشاوره با ما در تماس باشید. تلفن جهت تماس و ارسال پیام:۰۹۹۱۵۶۵۵۴۱۱